زاالک در ایران از جمله در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ متر در استان کهکیلویه و بویراحمد، استان فارس استان و اصفهان به خصوص شهرستان نجف آباد می‌روید. این گیاه در استان آذربایجان شرقی و استان کردستان و شمال استان آذربایجان غربی هم به وفور یافت می شود.
این گیاه را در زبان ترکی یمی شان» گویند. در زبان کردی به آن بلچ (Belch) و گویژه نیز می گویند. و در نجف آباد به کوج معروف است.
این گیاه دارای دونوع سفید و قرمز (شغالی) می باشد.
زاالک که یک گیاه ضد نارسائی قلبی و کاهش دهنده فشارخون است، دارای خاصیت ضد اضطراب نیز می باشد. در یک مطالعه دوسوکور راندم همراه با گروه کنترل و دارونما اثربخشی عصاره گیاهی زاالک در درمان اختلالات ناشی از اضطراب برروی 264 نفر مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که این دارو در درمان اضطراب کاملاً موثر است.
زاالک و قلب شما:
این میوه علاوه بر ویتامین های A ، B، C و تانن دارای کلسیم و مختصری پکتین است که برای تقویت قلب و معده بسیار توصیه می شود. مهم ترین اثر زاالک روی قلب، تنظیم کردن حرکات نامنظم آن است و از تپش قلب و ضربان شدید آن جلوگیری می کند.
در اغلب کشورهای اروپایی خصوصا آلمان برای درمان بی نظمی ضربان قلب از گیاه زاالک استفاده می شود. همچنین زاالک در درمان آنژین و تصلب شرایین(سفت شدن دیواره رگ ها) بسیار کاربرد دارد.
خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره ی زاالک :
تحقیقات جدید نشان می دهد که زاالک آنتی اکسیدان بسیار قوی محسوب شده و می تواند به عنوان یک مکمل غذایی مقوی عمل کرده و در تنظیم وزن، گلوکز خون و التهاب نقش داشته باشد.
محققان آمریکایی طی بررسی هایی که روی زاالک انجام دادند، دریافتند این میوه به خاطر داشتن مقادیر بالایی از مواد آنتوسیانین، بسیار مفید است و در رنگ های مختلف این میوه آنتوسیانین های زیاد و متفاوتی یافت می شود که دانه های زاالک را از فشار اکسایشی نور خورشید حفظ می کنند.
خوردن زاالک بدن ما را از موقعیت های زیان آور مانند قرار گرفتن در معرض آلودگی و رادیکال های آزاد حفظ می کند.
به عبارتی تحقیقات نشان می دهد مصرف زاالک در درمان برخی بیماری ها، از سرطان گرفته تا چاقی، اثر مثبت می گذارد و این تاثیر به دلیل خواص ضد التهابی ماده ی آنتوسیانین موجود در آن است، به طوری که ثابت شده بسیاری از بیماری ها به دلیل التهاب های کنترل نشده ای است که دامنگیر ما می شود.
مواد موجود در زاالک قند خون و عملکرد انسولین خون را بهبود می بخشد:
به نقل از Sience Daily، محققان در زمینه ی تاثیر زاالک و خواص آن، تحقیقات خود را روی موش هایی انجام دادند که از پیش مبتلا به دیابت بودند.
آن ها ابتدا به موش نر، حدود 6 ماه غذای سرشار از قند میوه دادند سپس آن ها را دو گروه کردند؛ به یک گروه آب خالص و به گروه دوم مخلوط آب و عصاره ی زاالک دادند و این کار را تا 6 ماه ادامه دادند و وزن و چربی بدن، قند خون و شاخص های مولکولی التهابی آن ها را مورد بررسی قرار دادند.
در انتها محققان به این نتیجه رسیدند موش هایی که مخلوط آب و عصاره زاالک مصرف کرده بودند، نسبت به گروه دیگر، از کاهش وزن بیشتر، چربی کم تر ، قند خون و تر ی‌گلیسیرید پلاسمای پایین تر و چربی LDL کم تری برخوردار بودند.
این تغییرات در انسان ها باعث کاهش احتمال ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی عروقی می شود و مشکلات التهابی را کاهش می دهد.
یکی از مواد مفید موجود در زاالک فلاونوییدهایی می باشند که نسبت به رنگ میوه شدت اثرات آنتی اکسیدانی آن ها تغییر می کند. میوه های قرمزرنگ دارای اثر قوی، صورتی اثری ضعیف و زرد اثر ضعیف تری دارند.
علاوه بر میوه ی زاالک از گل آن نیز برای درمان استفاده می شود. گل زاالک برای درمان تشنج مفید بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم می کند. لذا دم کرده ی آن برای درمان بیماری های مزمن قلب استفاده می شود.
زاالک و دیابت :
نتایج یک پژوهش نشان داد: مصرف خوراکی زاالک در دیابت قندی باعث کاهش گلوکز و LDL کلسترول سرم می شود.
این مطالعه با اثر مصرف خوراکی سرشاخه ی زاالک بر غلظت گلوکز و لیپید‌های سرم و تراکم سلول های بتا در موش های صحرایی دیابتی توسط دکتر مهرداد روغنی، عضو گروه فیزیولوژی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد بررسی شد.
یافته های این مطالعه حاکی است در گروه دیابتی درمان شده با گیاه، غلظت گلوکز سرم به طور معنی دار در هفته های سوم و ششم کمتر از گروه دیابتی بود.
کاهش سطح گلوکز و لیپید‌های سرم در بیماران دیابتی با استفاده از گیاهان دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. خلاصه ی این پژوهش در مجله ی غدد درون ریز و متابولیسم ایران انجام شد
دیگر خواص زاالک:
1. این میوه به علت غنی بودن از اسید تارتاریک و اسید مالیک نیز در مواقع کم خونی و سل اثر نیکویی دارد.
2. زاالک به دلیل آن که دارای مقدار زیادی تانن است بسیار قابض بوده و می توان آن را جهت درمان اسهال های خونی به کار برد.
البته نوع کوهی آن قابض تر از سنجد است و از خونریزی معده نیز جلوگیری می کند.
3. رنگ زرد و صورتی این میوه در بدن تبدیل به ویتامین A می شود و اشتها را زیاد می کند.
البته این میوه را وقتی که کاملا رسیده و رنگ انداخته مصرف کنید تا دچار ناراحتی های گوارشی ناشی از خام بودن میوه نشوید.
4.زاالک اگر به خوبی خشک شود تنها مقداری از ویتامین C ی خود را از دست می دهد ولی دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ می کند. لذا برای نگهداری زاالک خشک باید آن را در محلی که هوایش دائما عوض می شود نگه داشت.
البته در مقایسه، میوه ی تازه ی زاالک اثرات نیکوتری دارد و می تواند به ازدیاد شیر مادران شیرده و افزایش کیفیت آن بیفزاید.
درباره این سایت